ترک تحصیل دانش آموزان و دانشجویان و پیامد های آن

یکی از مشکلات اصلی که این روز ها با آن بیشتر از هر زمانی سر و کله می زنیم، مشکل ترک تحصیل دانش آموزان است. دلایل بسیاری وجود دارد که دانش آموز یا خانواده او را مجبور ساخته که روند ادامه تحصیل دانش آموز را قطع کرده و به کار دیگری بپردازد. این مسئله نه تنها مشکلات فردی برای دانش آموز ترک تحصیل کرده دا در پی دارد بلکه در آینده مشکلات اجتماعی و فرهنگی زیادی از سوی همان فرد برای جامعه رخ می دهد.

در این مقاله به مشکلات اساسی که به این معضل اجتماعی دامن زده است می پردازیم و بررسی می کنیم ترک تحصیل چه پیامد هایی برای خود فرد و بعد از آن جامعه او دارد. پس اگر شما هم به فکر ترک تحصیل افتاده اید یا از سوی خانواده مجبور به این اقدام شده اید، پیشنهاد می کنم حتما در وهله اول این مقاله را مطالعه کرده و در قدم بعدی در صورت توان با یک مشاور مناسب صحبت کنید.

ما در تیم ست تمام تلاش خود را می کنیم تا هیچ دانش آموزی به هر دلیلی از تحصیل خود باز نماند. باشد که این کار زمینه سازی رشد شخصی و فرهنگی ما شده و باعث ترقی و پیشرفت جامعه خود شویم.

فهرست مطالب:

• ترک تحصیل چیست
• دلایل ترک تحصیل
• شرایط ترک تحصیل برای دانش آموزان
• شرایط ترک تحصیل در دانشگاه
• ادامه تحصیل بعد از ترک تحصیل

ترک تحصیل چیست

ترک تحصیل به معنای قطع کردن روند تحصیلی توسط فرد، پیش از اتمام دوره تحصیلی اوست. به عبارتی وقتی فرد تحصیلات خود را چه در مدرسه و چه در دانشگاه ناتمام رها کرده باشد، گفته می شود که آن فرد ترک تحصیل کرده است.

برای مثال:

• وقتی دانش آموزی پیش از گرفتن دیپلم از مدرسه انصراف می دهد.
• وقتی دانشجویی پیش از گرفتن مدرک کارشناسی از دانشگاه انصراف می دهد.

خیلی وقت ها پیش می آید که فرد روند تحصیل خود را تا پایان مقطع ادامه داده و پس از تکمیل آن و گرفتن مدرک، درس و تحصیل را رها می کند. در این صورت فرد دیگر ترک تحصیل نکرده است و فقط به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر نپرداخته است.

دلایل ترک تحصیل

ترک تحصیل می تواند دلایل زیادی داشته باشد و برای هر شخصی با دیگری متفاوت باشد؛ اما ما به صورت کلی به بررسی مهم ترین آن ها می پردازیم.

مشکلات اقتصادی

یکی از اصلی ترین دلایل ترک تحصیل، چه در دانش آموزان و چه در دانشجویان، مشکلات اقتصادی است. امروزه به دلیل افزایش مشکلات اقتصادی فراوان، بسیاری از خانواده ها توان پرداخت هزینه های آموزشی فرزندان خود را نداشته و در نتیجه آن ها مجبور به ترک تحصیل می شوند. حتی در بسیاری از موارد، خانواده ها فرزندانشان را برای کمک به امور اقتصادی خانواده، به ترک تحصیل و شروع کار تشویق می کنند.

این موضوع پیامد های بسیاری را در پی دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورود زودهنگام به بازار کار بدون مهارت کافی
• ادامه فقر در خانواده
• کاهش سطح سواد جامعه

اما برای حل این مشکل آیا چاره ای هست

در جواب این سوال باید بگوییم که بله! راه چاره ای هم هست. بسیاری از موسسه ها و نهاد های خیریه در جهت کمک به دانش آموزان برای ادامه تحصیل اقداماتی را در نظر گرفته اند. برای نمونه طرح های حمایت تحصیلی کمیته امداد، بهزیستی و برخی از خیریه ها که هزینه تحصیل و لباس دانش آموزان را پرداخت می کنند؛ بورسیه ها و کمک هزینه های تحصیلی که از سمت برخی دانشگاه ها و مدارس در اختیار دانشجویان و دانش آموزان خود قرار می دهند و موارد دیگر.

این ها فقط بخشی از راهکار هایی بوده که می توانید پیدا کنید. به این مسئله بیندیشید که تحصیل یک سرمایه گذاری بر روی آینده شماست نه یک هزینه.

ضعف یا ناتوانی تحصیلی

یکی دیگر از مسائل مهم بر روند ترک تحصیل، مخصوصا در بحث دانش آموزان، ضعف و یا ناتوانی در یادگیری است. این موضوع می تواند به دلیل مشکلات یادگیری در فرد، کمبود انگیزه، نبود یک معلم خوب و دلسوز و یا کمبود امکانات مناسب رخ دهد. در این حالت فرد آموزه های مدرسه را به درستی فرا نگرفته و دچار افت تحصیلی می شود. این روند آرام آرام باعث ترک تحصیل دانش آموز می شود. حال بیایم به پیامد های این نوع ترک تحصیل نگاهی بیاندازیم.

• از دست دادن اعتماد به نفس به دلیل شکست های مداوم در امتحانات
• احساس شکست و بی ارزشی در سنین کم که می تواند بر روان دانش آموز تاثیر بگذارد
• احتمال گرایش به رفتار های پرخطر (مثل مصرف مواد مخدر)

برای حل این مشکل نیز صحبت با یک مشاور تحصیلی می تواند اولین گام در تصحیح این موضوع باشد. پیدا کردن و ریشه یابی دلیل ضعف دانش آموز در یادگیری و تلاش برای رفع آن در ادامه تحصیل فرد بسیار حائز اهمیت است. تشویق و ایجاد انگیزه، کلاس های تقویتی، استفاده از روش های یادگیری جدید و یادگیری مهارت مطالعه از جمله راهکارهایی است که می تواند آینده تحصیلی یک فرد را نجات دهد.

مشکلات خانوادگی

مشکلات خانوادگی نیز یکی دیگر از مسائلی است که بر روی تحصیل فرد اثرگذار است. خانواده همیشه نقش مهمی بر روند تحصیلی فرزندان خود مخصوصا در سنین پایین ایفا می کند. مسائلی چون اختلاف والدین، طلاق، فوت اعضای خانواده یا بی توجهی والدین به تحصیل فرزندان از دلایلی هستن که می تواند باعث بی انگیزگی و ترک تحصیل دانش آموزان شود. بی توجهی به تحصیل و ترک آن یکی از پیامد های این مشکلات است. از پیامد های دیگر آن به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• بی پناهی عاطفی و روانی
• افزایش احتمال بزهکاری در نوجوانان
• و افت سلامت روان

این مسائل بسیار مسائل مهمی هستند زیرا به راحتی قابل درمان نیست و نیاز به صرف زمان و انرژی بالایی دارد و حتی شاید آسیب هایی که به فرد رسیده به طور کامل درمان نشود. بهترین کار در این باره صحبت با یک مشاور خانواده است. کمک در جهت بهبود شرایط درون خانواده نه تنها بر روند تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان تاثیر می گذارد بلکه بر سلامت روان آن ها نیز تاثیرگذار می باشد.

ازدواج زودهنگام

در بسیاری از شهر های ایران ازدواج زودهنگام دختران امری طبیعی است. این مسئله دلیل عمده بسیاری از ترک تحصیل دختران از مدارس و دانشگاه است، زیرا پس از ازدواج به دلیل اضافه شدن مسئولیت های بی شمار آن و یا مخالفت ادامه تحصیل دختر توسط خانواده همسر، امکان تحصیل برای او دیگر میسر نباشد. از پیامد های این موضوع نیز می توان به موارد زیر اشاره داشت:

• محدود شدن فرصت های رشد فردی و شغلی
• وابستگی اقتصادی
• تکرار چرخه فقر و بی سوادی در نسل بعدی

وقتی مادر یک خانواده دانش تحصیلی پایینی داشته باشد نمی تواند فرزندان خود را در روند آموزشی شان همراهی و حمایت کند. در نتیجه نسل بعدی نیز با همین مشکل روبرو می شوند. با آگاهی، حمایت و آموزش می توان این چرخه را شکست و آینده ای روشن تر برای دختران ساخت.

مهاجرت یا جابجایی مکرر

برخی از خانواده ها به دلیل کار یا مشکلات معیشتی مجبور به جابه جایی های پی در پی دارند. این مسئله می تواند باعث ترک تحصیل فرزندان شود چرا که تغییر محیط آموزشی آن ها می تواند سازگاری آنان را به چالش بکشد و باعث شود آنان را به سمت ترک تحصیل سوق دهد. از دیگر پیامد های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گسست تحصیلی
• دشواری در سازگاری تحصیلی
• کاهش کیفیت یادگیری

استفاده از آموزش های آنلاین و به کارگیری از آموزش های از راه دور می تواند یک راهکار مفید برای حل این مسئله باشد. فروشگاه ست یک سایت آموزشی محور است که هدف آن ارائه آموزشات با کیفیت و با قیمت اقتصادی است تا دانش آموزان بتواند روند تحصیلی خوبی را بگذرانند.

برای آن دسته از افراد که به دلیل مهاجرت به خارج از کشور امکان تحصیل در مدارس را ندارند؛ آموزش از راه دور iranischool می تواند یک راهکار فوق العاده باشد. این آموزشگاه مجازی با ارائه کلاس های آموزشی از راه دور برای دانش آموزان خارج از کشور بستری را فراهم آورده تا بتوانند به ادامه تحصیل خود بپردازند.

کمبود امکانات آموزشی

نبود مدارس نزدیک، کلاس های فرسوده، یا عدم حضور معلم های متخصص در مناطق محروم از دیگر عوامل ترک تحصیل است دانش آموزان است. این مشکل نیز پیامد های خاص خود را در پی دارد.

• عقب ماندگی آموزشی مناطق محروم
• نابرابری فرصت های تحصیلی
• کاهش میزان تحصیلات جامعه در سراسر کشور

کمبود امکانات آموزشی یکی از دلایل رایج عدم تحصیل یا ادامه آن در شهرستان ها و مناطق محروم می باشد. عدم رفاه، راه های ارتباطی کارا و کم توجهی به دانش آموزان مناطق محروم همگی با هم به این مشکل دامن زده است و نرخ بی سوادی در این مناطق را بالا نگه داشته اند. البته اقداماتی در جهت بهبود این مسائل انجام شده اما هنوز کارایی لازم را نداشته و نیاز است دولت اقدامات موثر تری در جهت رشد و پیشرفت این مناطق انجام دهد.

ترک تحصیل دانش آموزان

چنانچه با تمامی صحبت های انجام شده، باز تصمیم بر ترک تحصیل دارید، نیاز است شرایط ترک تحصیل در پایه های مختلف را بدانید. در این بخش به کار هایی که باید قدم به قدم انجام دهید اشاره خواهیم داشت.

شرایط ترک تحصیل در ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم

برای ترک تحصیل در تمامی مقاطع تحصیلی مدارس نیاز است ابتدا اولیا فرد به همراه او به مدرسه مراجعه کرده و این مسئله را با مدیر مدرسه در میان بگذارد. مدیریت مدرسه دلیل موجهی برای این اقدام شما می خواد که با ارائه دلیل خود و در صورت پذیرش از سمت ایشون، فرمی برای ثبت کتبی درخواست به شما داده می شود. در این فرم اطلاعات فردی و دلیل ترک تحصیل فرد باید ذکر شود. در برخی مدارس ممکن است مدارکی مانند کپی شناسنامه ، گاهی دفتر ثبت حضور، کارنامه آخرین مقطع یا پرونده تحصیلی فرزند شما را بخواهند.

پس از آن مدرسه از شما می خواهد تا شهریه باقی مانده و هزینه کتب را تسویه و وسایل قرض گرفته شده از مدرسه را بازگردانید. پس از آن با ثبت درخواست شما در سامانه سیدا، گواهی یا نامه‌ای صادر می کند که نشان می دهد دانش آموز ترک تحصیل کرده است. این مدرک برای ثبت نام احتمالی بعدی و یا موارد قانونی مورد نیاز است.

ثبت ترک تحصیل در سیدا

ثبت ترک تحصیل دانش آموز در سامانه سیدا کاری است که توسط دفتردار مدرسه انجام می شود و نیاز به اقدامی از سمت اولیا یا خود دانش آموز نیست. فقط این مسئله باید رعایت شود که این موضوع باید با تایید مدیریت مدرسه و اطلاع والدین دانش آموز انجام شود؛ چرا که با ثبت ترک تحصیل در سامانه اطلاعات رسمی به سازمان آموزش و پرورش ارسال می شود. پس اگر دانش آموز برای مدتی در مدرسه حضور پیدا نکرده است بهتر است از وضعیت غیبت موقت یا در حال بررسی استفاده شود.

ترک تحصیل از دانشگاه بدون انصراف

ترک تحصیل در دانشگاه موضوع کاملا پیچیده تری است. برای دانشجویانی که قصد دارند تحصیل دانشگاهی خود را ترک کنند، نیاز است ابتدا به صورت رسمی انصراف دهند. این کار با پر کردن فرم انصراف، تسویه با دانشگاه و صدور نامه رسمی انجام می شود. با این کار پرونده شما در دانشگاه بسته شده و در صورت تمایل، بعدا با شرکت مجدد در کنکور یا آیین نامه بازگشت به دانشگاه، وارد دانشگاه شوید.

حال اگر دانشجو بدون اطلاع یا مجوز دانشگاه، مدت طولانی سر کلاس نرود و یا در امتحانات شرکت نکند در سیستم آموزشی هیچ فعالیتی از سمت او ثبت نمی شود و چون وضعیت آن در سیستم هنوز به عنوان دانشجو ثبت شده، از دید دانشگاه به منزله غیبت غیر موجه و قطع تحصیل می باشد نه انصراف.

از تفاوت های ترک تحصیل دانشگاه با انصراف و بدون انصراف می توان به جدول زیر اشاره کرد.

پیامد های ترک تحصیل از دانشگاه بدون انصراف

• حذف دائم از دانشگاه بدون حق بازگشت
• از بین رفتن حق انتقال یا مهمان شدن در دانشگاه دیگر
• ثبت عنوان اخراج به دلیل ترک تحصیل در پرونده تحصیلی
• الزام به پرداخت شهریه ترم های ثبت شده
• ورود به وضعیت غیبت سربازی برای پسران

شرایط ادامه تحصیل بعد از ترک تحصیل

در صورتی که دانش آموز انصرافی از مدرسه هستید، با مراجعه به اداره آموزش و پرورش، با ثبت درخواست رسمی و ارائه مدارک می توانید به تحصیل خود ادامه دهید. البته این مورد دارای محدودیت های سنی است. در صورتی که سن شما از محدودیت های مد نظر آموزش و پرورش بالاتر باشد، مسیر جایگزین به او معرفی می شود.

• مدارس بزرگسالان (دارای کلاس های شبانه با برنامه سبک تر)
• مدارس آموزش از راه دور (مطالعه در خانه و شرکت در آزمون ها)
• آموزش فنی حرفه ای یا کار و دانش (یادگیری مهارت همراه با مدرک رسمی دیپلم)

برای بررسی شرایط و روش بازگشت به تحصیل به اداره آموزش و پرورش منطقه خود به همراه اولیا خود رفته و شرایط شروع مجدد تحصیل خود را جویا شوید.

ادامه تحصیل بعد از ترک تحصیل برای دانشجویان

در صورتی که دانشجوی انصرافی باشید می توانید با شرکت در کنکور سراسری یا علمی کاربردی دوباره وارد دانشگاه شوید. در برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه پیام نور و علمی کاربردی، اگر کمتر از یک سال انصراف داده باشید، ممکن است با درخواست بازگشت به تحصیل در همان رشته موافقت کنند.

در صورتی که دانشجوی ترک تحصیل کرده بدون انصراف باشید، باید ابتدا به دانشگاه رفته و درخواست بازگشت به تحصیل دهید. این درخواست توسط شورا آموزشی دانشگاه بررسی می شود که آیا دلیل غیبت موجه بوده یا خیر و یا فاصله از ترک تحصیل (به مدت 2سال) زیاد بوده است یا نه. در صورتی که درخواست شما مورد قبول شورا گردد، وضعیت شما از اخراج به در حال تحصیل تغییر می کند.

حال اگر درخواست قبول نشود و یا بیش از 2 سال یا 4 نیم سال از ترک تحصیل شما گذشته باشد، نیاز است با شرکت در کنکور، مجدد جواز ورود به دانشگاه را کسب کنید.

سخن پایانی

ترک تحصیل برای هر فردی در هر مقطعی می تواند یک تصمیم بسیار سخت و دشواری باشد. شرایط اقتصادی و خانوادگی زیادی می تواند دلیل این اقدام باشد ولی بیاد داشته باشید که تحصیل یک سرمایه گذاری برای آینده خود و یا فرزندان مان است. هر چه قدر هم که سخت باشد، باید به تلاش و تحصیل ادامه داد، چرا که شاید این تنها مسیر نجات ما باشد. امیدوارم در این مقاله توانسته باشم ذره ای کمک در این جهت انجام دهم.

موفق و پیروز باشید