محتوای آموزشی چیست؟

قطعا همه ما با فضای آموزشی آشنا هستیم و با بسیاری از محتوای های آموزشی به چالش خورده ایم! اما آیا تا به حال از خود پرسیده ایم که محتوای آموزشی چیست؟ این مطالب از کجا تهیه می‌شوند؟ چگونه مطالب را به شکل مفید تری بیاموزیم و آن ها را به کار گیریم؟ همه این سوال ها می‌تواند سطح درسی ما را بالاتر ببرد. در رقابتی که محتوا ثابت است، بهترین کار این است که متغیری به نام سبک محتوای آموزشی خود را تغییر دهیم. با ما همراه باشید تا بهتر با محتوای آموزشی آشنا شویم.

سوالی که کار را برای ما آسان می‌کند، محتوای آموزشی چیست؟

در گذشته، آموزش به شکل حال حاضر وجود نداشت. مکتب خانه ها، حوزه های درسی بسیار کم بودند و سطح علم و دانش جامعه بسیار پایین بود. با پیشرفت علم و تکنولوژی، مدارس و آموزش عالی شکل گرفت، علم دسته بندی شد و شاخه شاخه. علوم جدا شدند و هر کدام تقسیم بندی و همچنین سطح بندی شدند.

با پیشرفت روز افزون بشر، محتوا های مختلف و متفاوت آموزشی شکل گرفت. احتمالا شما هم با مطالب بسیار زیادی برخورد کرده اید که در آنها روش های مختلف یادگیری درسی وجود دارد. و یا حتی درس هایی که در یک سطح عملی مشخص(به عنوان مثال، سطح دبیرستان، یا سطح کارشناسی ارشد ) شکل گرفتند و به جامعه معرفی شدند.

فضای محتوای آموزشی، در جامعه مجازی نیز شکل گرفت وبسیاری از افراد به سبک و مدل خود دروس و مطالب علمی را به جامعه معرفی کردند. این روش در حال حاضر به شکل های مختلف فایل های متنی، فایل های صوتی و یا فایل های تصویری شکل گرفتند. شما با بسیاری از کلاس های مختلف کنکور آشنا هستید و قطعا این مدل از تدریس را دیده اید و یا حداقل در مورد آن ها مطالبی شنیده اید.

به عبارتی محتوای آموزشی، مجموعه‌ای پویا، تعاملی و هدفمند از داده‌ها، رسانه‌ها، ابزارها و سناریوهای یادگیری است که با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین (مانند هوش مصنوعی و متاورس) برای ارتقاء درک، مهارت و توانمندی یادگیرنده طراحی می‌شود.

اجزای کلیدی این تعریف:

1.پویا بودن

محتوا دیگر ثابت و از پیش‌تعیین‌شده نیست؛ بلکه بر اساس رفتار، نیاز، یا سطح دانش فرد تغییر می‌کند (مثلاً با کمک AI مثل ChatGPT یا سیستم‌های یادگیری تطبیقی)

2.تعاملی بودن

یادگیرنده فقط گیرنده‌ی پیام نیست، بلکه با محتوا تعامل می‌کند، در آن مشارکت دارد و گاهی حتی خودش تولیدکننده‌ی بخشی از محتواست (مثلاً در متاورس با آواتار یا در چت‌بات‌های آموزشی).

3. چندبُعدی بودن رسانه

از فرمت‌های سنتی فراتر رفته و شامل مواردی چون:

واقعیت مجازی (VR)
واقعیت افزوده (AR)
آواتارها
محیط‌های شبیه‌سازی‌شده
گفتگوهای هوشمند (ChatGPT)

4. سناریو محور بودن

محتوای آموزشی فقط “چیستی” نیست، بلکه “چگونگی یادگیری” هم هست. مثلاً سناریوهای بازی‌محور، یادگیری مسئله‌محور، یادگیری مشارکتی و…

5.هوشمند و شخصی‌سازی‌شده

با استفاده از الگوریتم‌ها، محتوا متناسب با ویژگی‌های هر فرد تغییر می‌کند. مانند:

سطح دانش فعلی
علایق یادگیرنده
سرعت یادگیری

محتوای آموزشی، به هر نوع محتوایی که از طریق فضای مجازی به شما منتقل می‌گردد، می‌گویند.

اهمیت محتوای آموزشی

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که اهمیت محتوای آموزشی در چه چیزی است؟ زمانی که کتاب درسی و کمک درسی را داریم، محتوای آموزشی آنلاین به چه درد ما خواهد خورد؟

محتوای آموزشی، با هدف ایجاد یک درک عمیق از مفاهیم به وجود می‌آید. برای همه ما پیش آمده است که صرفا با خواندن کتاب درسی، مطالب را نفهمیده و نیازمند به کتاب کمک درسی و حتی جستجو در فضای اینترنت شده ایم. محتوای آموزشی به ما کمک می‌کند که بیشتر و بهتر مطالب را بفهمیم تا بتوانیم آن را به خاطر بسپاریم.

انواع محتوای آموزشی

محتوای آموزشی، انواعی دارد که بهتر است این مسئله را از تمام جهات بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

متن: یکی از اولین محتوا های آموزشی، حالت متن است. در طی متن، مخاطب با توجه به نکات گفته شده، برداشت های خود را داشته که ممکن است درست یا نا درست باشد. این متن می‌تواند در قالب پی دی اف ارسالی از طرف مدرس باشد یا مطالب یک سایت
عکس: یکی از نمونه های محتوای آموزشی، عکس ها است. در عکس هم از متن استفاده می‌شود و مطالبی را به مخاطب انتقال می‌دهد و هم از تصویر که گویای مطالب باشد. عکس می‌تواند مطلب بسیار بیشتری از متن انتقال داده و همچنین، در ذهن ماندگار تر شود.
پادکست(صوت): پس از عکس، محتوای آموزشی به صورت ویس در رتبه بالاتری قرار می‌گیرد. این محتوا به واسطه داشتن صدای مشخص و راوی، امکان برداشت های اشتباه را کمتر کرده و کار مدرس را راحت تر می‌کند.
ویدیو: یکی از بهترین مدل های محتوای آموزشی، ویدیو است. در این مدل محتوا، مطالب از طریق صدا و تصویر به مخاطب انتقال داده می‌شود که باعث فهم عمیق از مطالب و داشتن یک دید و درک درست از مفهوم آموزشی گردد.

ویژگی های محتوای آموزشی، از هر چیزی مهم تر

مانند هر چیز خوب یا بدی که ما با ویژگی هایش آن را می‌شناسیم، محتوای آموزشی نیز به همین شکل است و باید با یکدیگر بررسی کنیم که چه محتوای آموزشی، مناسب و خوب است و چه محتوای آموزشی برای ما کاربرد نخواهد داشت. با ما همراه باشید.

مزایای محتوای آموزشی:

کامل و جامع باشد.
سنجیده و دقیق باشد.
واضح و ساده باشد.
مطالب دسته بندی شده باشد.
در راستای ارتقاء مخاطب باشد.
تنوع و جذابیت داشته باشد و باعث خستگی مخاطب نشود.

هر کدام از این موارد در عین سادگی بسیار مهم هستند، بیایید با هم برخی از آن ها را بررسی کنیم.

1.مطلبی کامل و جامع است که تمام نکات لازم برای مخاطب را بگوید و شخص را بی نیاز از هر گونه محتوای آموزشی دیگری کند. با این دانسته، بسیاری از محتواهای آموزشی از دایره محتوای خوب حذف می‌شوند. کسی که محتوای آموزشی تولید می‌کند، باید به مخاطب و نیاز او توجه داشته باشد.

2.وضوح و سادگی، بسیار مهم هستند. به قول انیشتین ” زمانی مطلبی را یاد گرفته اید که بتوانید آن را به مادر بزرگ خود آموزش دهید”. از نظر بسیاری از بزرگان، نبوغ در سادگی است و این مفهوم در محتوای درسی نیز صدق می‌کند. زمانی که محتوا ساده باشد، مخاطب به راحتی آن را درک کرده و آن را به یک شاه کلید برای ذهن خود تبدیل خواهد کرد.

3.برای بسیاری از ما پیش آمده است که به دلیل بی نظم بودن مطلبی، آن را نیمه کاره رها کردیم و یا دیگر به آن توجهی نکردیم. یکی از مهم ترین نکات در محتوای آموزشی، دسته بندی و نظم آن است. شما با نظم، سرعت خود را چند برابر کرده و به راحتی پیشروی می‌کنید.

حال که محتوای آموزشی را با یکدیگر شناختیم، باید ببینیم کدام مرجع می‌تواند قابل اطمینان باشد و ما را از هر محتوای دیگری بی نیاز سازد. با ما همراه باشید تا با ست نیز آشنا شوید.

محتوای آموزشی و هوش مصنوعی

ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT نه‌تنها می‌تواند بخشی از محتوای آموزشی باشد، بلکه ابزار قدرتمندی برای تولید، تسهیل و تحول آن نیز هست. اما برای این‌که چنین محتواهایی قابل اعتماد باشند، باید دقت و نظارت آموزشی روی آن اعمال شود.

این ابزار هم برای معلمان در طراحی برنامه درس ، تولید سوالات آزمون، تهیه مطالب درسی و ترجمه محتواها و برای دانش آموزان در پرسش و پاسخ سریع، تهیه خلاصه‌ مطالب،کمک در نوشتن مقاله‌ها یا تمرین‌ها، تمرین برای امتحانات و دریافت بازخورد فوری (مثلاً می‌تواند نقش مربی مجازی داشته باشد) مفید باشد. البته فراموش نکنید چالش ها و تهدیدهایی نیز در استفاده از این ابزار وجود خواهد داشت از جمله: اطلاعات نادرست یا جعلی، مشکل در تشخیص تقلب و کاهش تفکر انتقادی.

ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای تولید محتوای آموزشی

1. Eduaide.Ai

ابزاری با بیش از ۱۰۰ قالب آموزشی برای تولید محتوای درسی، آزمون‌ها و فعالیت‌های تعاملی. این ابزار امکان ترجمه محتوا به بیش از ۱۵ زبان را نیز فراهم می‌کند.

2. MagicSchool AI

مجموعه‌ای از بیش از ۷۰ ابزار هوش مصنوعی برای برنامه‌ریزی دروس، ارزیابی و تولید محتوای آموزشی. این پلتفرم با رابط کاربری ساده و بدون نیاز به کدنویسی، به معلمان کمک می‌کند تا محتوای آموزشی را به‌سرعت تولید و مدیریت کنند.

3. Thinkific

پلتفرمی برای ساخت دوره‌های آموزشی آنلاین با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی. این ابزارها به معلمان کمک می‌کنند تا ساختار دوره‌ها را سازمان‌دهی کرده و آزمون‌ها را به‌صورت خودکار تولید کنند.

ابزارهای طراحی و تولید محتوای الکترونیکی (eLearning)

1. Articulate Storyline 360

ابزاری قدرتمند برای ساخت دوره‌های آموزشی تعاملی با قابلیت‌های پیشرفته مانند آزمون‌سازی، شبیه‌سازی و انیمیشن.

2. Elucidat

پلتفرمی ابری برای تولید محتوای آموزشی با قابلیت همکاری تیمی، استفاده از قالب‌های آماده و طراحی واکنش‌گرا برای دستگاه‌های مختلف.

3. Adobe Captivate

ابزاری حرفه‌ای برای ایجاد دوره‌های آموزشی با قابلیت‌های واقعیت مجازی، شبیه‌سازی نرم‌افزار و آزمون‌های تعاملی.

ست، درس های شما را ست می‌کند

ست، یکی از قوی ترین تولید کننده های تولید محتوای آموزشی برای تمام پایه های تحصیلی آکادمیک است. این مجموعه که زیر نظر موسسه پر قدرت ثمین است، تجربه بیش از 20 سال آموزش مجازی و تولید محتوای آموزشی را به دوش می‌کشد.

ست، پس از بررسی های فراوان و تجربه آموزشی سال های زیاد و به دلیل نبود منابع آموزشی درست و کاربردی، اقدام به تولید محتوای آموزشی صحیح به اشکال مختلفی کرد. این محتواها، با بررسی های فراوان توسط تیم تولید محتوا، بر حسب نیاز دانش آموزان تولید شده است و آماده هر گونه کمک به دانش آموزان است.

برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه اصلی ما مراجعه کنید و یا با پشتیبانی سایت درارتباط باشید.